บุษราคัมคือพลอยแซปไฟร์สีเหลือง ซึ่งเป็นพลอยตระกูลคอรันดัมความแข็งเท่ากับ 9 เช่นเดียวกับทับทิมและไพลิน สามารถมีได้หลายเฉดสี เช่น เหลืองอมเขียว เหลืองอมน้ำตาล เหลืองอมส้ม คนไทยมีชื่อเรียกในแต่ละเฉดสีต่างๆกัน สีที่นิยมกันคือ “สีเหลืองน้ำโขง” ซึ่งมีลักษณะสีเหลืองอมน้ำตาลคล้ายสีสุราแม่โขง และ “สีเหลืองทอง” มีลักษณะสีเหลืองทองสดใส ส่วนสีที่นิยมรองลงมา คือ “สีเหลืองน้ำแตง” ซึ่งมีลักษณะสีเหลืองอมเขียว
แหล่งบุษราคัมในเมืองไทย ได้แก่ อำเภอบางกะจะ จังหวัดจันทบุรี ซึ่งมักมีเฉดสีเหลืองอมน้ำตาลและเหลืองอมเขียว ส่วนแหล่งอื่นๆที่สำคัญ ได้แก่ ศรีลังกา มาดากัสการ์ แทนซาเนีย โดยบุษราคัมจากศรีลังกาหรือที่เรียกกันว่า บุษซีลอน มักมีราคาสูงกว่าบุษราคัมจากแหล่งอื่นๆ เนื้อพลอยค่อนข้างสะอาด มีทั้งเฉดสีเหลืองอ่อนและสีเหลืองอมส้ม
บุษราคัมมีการซื้อขายโดยทั่วไปเป็นน้ำหนักกะรัตเช่นเดียวกับทับทิมและไพลิน ขนาดที่ใหญ่ขึ้น ราคาต่อกะรัตยิ่งมากขึ้น แต่โดยรวมแล้ว ราคาจะถูกกว่าทับทิมและไพลิน เนื่องจากความนิยมที่ต่างกัน
**สิ่งที่ต้องพิจารณาเมื่อซื้อบุษราคัม**
แท้หรือเทียม
สิ่งที่พิสูจน์ได้ว่าเป็นพลอยแท้ ก็คือ ตำหนิธรรมชาติ ดังที่ผู้เขียนย้ำอยู่เสมอ บางเม็ดมีตำหนิธรรมชาติชัดเจนก็สามารถบ่งบอกว่าเป็นพลอยแท้ได้ง่าย อย่างไรก็ตาม บุษราคัมแท้ก็สามารถพบเม็ดที่ใสสะอาดได้เช่นกัน ซึ่งค่อนข้างยากในการดูตำหนิด้วยลูป บางเม็ดอาจพบแค่ตำหนิฝุ่นละอองเล็กๆอยู่ภายใน ลักษณะเส้นโค้งในบุษราคัมสังเคราะห์จะสังเกตค่อนข้างยาก ควรที่จะใช้เครื่องมือของห้องแล็บตรวจสอบจะดีกว่า และนอกจากนี้ ควรระวังพลอยสีเหลืองชนิดอื่นที่มีลักษณะคล้ายบุษราคัม ได้แก่ พลอยซิทริน โทพาสสีเหลือง หรือพลอยเทียมชนิดอื่นๆ เช่น แก้ว พลาสติก และคิวบิคเซอร์โคเนีย
การปรับปรุงคุณภาพ
พลอยบุษราคัมในปัจจุบันส่วนมากมีการเผาแบบใส่สารเบริลเลียม (Be) ซึ่งการเผาแบบนี้ทำให้สีของบุษราคัมมีสีสดสวยงาม หลายคนกังวลว่าการเผาแบบนี้ไม่ได้รับการยอมรับและสีจะไม่คงทน ซึ่งในความเป็นจริง ในตลาดพลอยปัจจุบัน บุษราคัมจะผ่านการเผาแบบใส่สารเบริลเลียมเกิน 80% ของพลอยในตลาดเลยก็ว่าได้ และนักวิทยาศาสตร์ก็ได้ทำการวิจัยออกมาแล้วว่า สีจะคงทนถาวร จึงไม่ต้องกังวลแต่อย่างใด
สี
ควรเลือกบุษราคัมที่มีสีสม่ำเสมอ มีประกายเต็มหน้าพลอย บางเม็ดอาจพบแถบสีเขียวในเม็ดพลอย ควรเลือกเม็ดที่ไม่เห็นแถบสีชัดจนเกินไปซึ่งมองดูแล้วจะทำให้พลอยดูสีด่าง นอกจากนี้ สีบุษราคัมควรมีสีเหลืองสด สีไม่เข้มหรืออ่อนเกินไป ซึ่งแต่ละคนจะมีรสนิยมของสีแตกต่างกัน สำหรับคนไทย สีเหลืองแม่โขงซึ่งมีสีเหลืองอมน้ำตาลและสีเหลืองทอง จะเป็นสีที่นิยมและมีราคาสูงกว่าสีอื่นๆ
ความสะอาด
พลอยบุษราคัมมักไม่ค่อยมีตำหนิที่สังเกตเห็นด้วยตาเปล่า โดยเฉพาะบุษราคัมจากศรีลังกา เนื้อพลอยจึงค่อนข้างดี มีความโปร่งใส ไม่ค่อยทึบตัน ควรเลือกเม็ดที่ไม่มีรอยร้าว รอยบิ่น หรือรอยสึกที่มองเห็นได้จนชัดเจน
การเจียระไน
บุษราคัมมักเจียระไนเป็นเหลี่ยมผสม ควรเลือกพลอยที่มีการเจียระไนได้รูปร่างสมส่วน หน้าไม่กว้างหรือแคบเกินไป ก้นไม่ลึกหรือตื้นจนเกินไป จะได้บุษราคัมที่มีประกายดีและมีไฟเต็มเม็ด
อ่านต่อ - ตอนที่ 13 https://www.gemsharmonyshop.com/b/25
อ่านตอนที่ 11 https://www.gemsharmonyshop.com/b/23